آموزش ابتدایی در ژاپن

ساختار آموزشی

مقطع آموزش ابتدایی درژاپن حداکثرمدت زمان6 سال رده های سنی 12-6 سال به طول می انجامد.این مقطع آموزشی اجباری ورسمی بوده وبا دریافت شهریه ازوالدین کودکان ارائه می گردد. مدت زمان کلاس درس 45 دقیقه است .هدف اصلی مراکزآموزش ابتدایی، ارائه آموزش عمومی مناسب یا مراحل رشد جسمی وذهنی کودکان است. برنامه های آموزش ابتدایی تا قبل از سال 1992 بر اساس 6 روز در هفته بود اما از آن سال به بعد به تدریج به 5 روز در هفته کاهش یافته است. ارتقا به کلاسهای بالاتر در دورة ابتدایی به صورت اتوماتیک است. نسبت دانش آموزان به معلمین در دورة ابتدایی 4/19 بوده و به پایه های تحصیلی تفکیک نمی گردد. تعداد دانش آموزان در هر کلاس 4/28 نفر است. طبق آمار سال1999،100درصد جمعیت سنی12-6سال  این مقطع را طی می نمایند.

تعداد معلمان زن	تعداد کل معلمان	تعداد دختران ثبت نامی	تعداد کل ثبت نامی	تعدادمدارس	سال
264512	452849	4575098	9373295	24827	1990
268663	453379	4471355	9157429	24798	1991
-	-	4369221	8947226	24730	1992
278060	461729	4293958	8798082	24676	1993
276887	464431	4202583	86112106	24635	1994
263629	430958	4087655	8370246	24548	1995
262237	425714	3957411	8105629	24482	1996

  

برنامه های آموزشی(شوتوکیوایکو)

برنامه های آموزش ابتدایی به دروس عادی (عمومی)،آموزش اخلاق، و فعالیت‌های ویژه تقسیم  می‌شود .از جمله دیگر برنامه ها میتوان از زبان ژاپنی، تعلیمات اجتماعی، ریاضیات، علوم، آموزش زندگی ومحیط زیست،موسیقی، هنر و کاردستی، خانه سازی، و بدنسازی  نام برد. برنامه آموزش مدارس ابتدایی زمان کافی برای موسیقی ،هنر و تفریحات جسمانی فراهم  می‌آورد. فعالیت‌هایی ویژه نقش مهمی در برنامه کلی آموزش بازی می‌کند و شامل فعالیت‌هایی چون کلوب‌ها،فسیتوال‌ها(جشنواره ‌های)در سطح مدرسه، یارقابت‌ها،مشارکت‌های دانش‌آموزی، ودیگر فعالیت‌های اجرایی توسط دانش‌آموزان می‌باشد.

معلمان میزان قابل توجهی از وقت خود را صرف سازماندهی و حضور در فعالیت‌هایی چون سفر‌های کلاس، نسیتوال‌های سالانه ورزشی وفرهنگی، و مراسم ورودی و فارغ التحصیل می‌نمایند.(لوئیس،1995).سال رسمی تحصیلی برای دانش‌آموزان ابتدایی 35 هفته به طول می‌انجامد هر کلاس 45 دقیقه طول  می‌کشد و بعداز بیشتر موضوعات درسی 10 دقیقه زنگ تفریح وجود دارد. تعداد زنگ‌های کلاس درس در هر سال با بالارفتن سطح کلاس افزایش  می‌یابد. بعنوان مثال، تعداد زنگ‌های کلاس اولی‌ها تا کلاس سومی ‌ها طبق برنامه زمان بندی بترتیب 850 ‚910‚ 980 می‌باشد، درحالیکه برای کلاس‌های بالاتر از کلاس سوم این برنامه 1015می‌باشد.روزعادی مدرسه از حدود ساعت 8:30 صبح آغاز  می‌شود و کلاس‌هاحدود 3:50 بعداز ظهر پایان می‌یابند.نشست‌های خودمانی در شروع و خاتمه هر روز برگزارمی‌شوند و بیش از 2 ساعت در هر روزصرف زنگ تفریح،غذا و نظافت کلاس‌های درس و راهرو‌ها  می‌شود.طبق سنت، دانش‌آموزان روز‌های شنبه را نیمه وقت به مدرسه رفته‌اند (تا ساعت 12:30)، اما از آغاز بهار 1995 کودکان ژاپنی دردومین وچ‌هارمین شنبه هر ماه مدرسه نداشته اند.

برنامه های آموزشی

ساعات درسی استاندارد در مدارس ابتدایی ژاپن

موضوعات	پایه های تحصیلی
	1	2	3	4	5	6
زبان ژاپنی	306	315	280	280	210	210
فعالیت‌های زندگی	102	105	105	105	105	105
ریاضی	136	175	175	175	175	175
علوم	-	-	105	105	105	105
موزیک و کاردستی و خانه سازی	136	140	140	140	210	210
تربیت بدنی	102	105	105	105	105	105
آموزش  اخلاق	34	35	35	35	35	35
فعالیت‌های ویژه	34	35	35	70	70	70
جمع	850	910	980	1015	1015	1015

منبع : مرکز، سوگو، 1991

برنامه های درسی بنا به پایه تحصیلی

تعداد ساعات درسی اختصاص یافته به دروس دورة ابتدایی

پایه ششم	پایه پنجم	پایه چهارم	پایه سوم	پایه دوم	پایه اول	مواد درسی
210	210	280	280	315	306	زبان ژاپنی
105	105	105	105	-	-	علوم اجتماعی
175	175	175	175	175	136	حساب
105	105	105	105	-	-	علوم
-	-	-	-	105	102	محیط زیست
70	70	70	70	70	68	موسیقی
70	70	70	70	70	68	نقاشی و کاردستی
70	70	-	-	-	-	خانه داری
105	105	105	105	105	102	ورزش
35	35	35	35	35	34	اخلاق
70	70	70	35	35	34	فعالیتهای ویژه ٭

فعالیتهای ویژه عبارتنداز : ساعتهای مشاوره ، مناسبتهای خاص ورزشی ، جشنها ، بازدید های علمی و فعالیتهای باشگاهی

استاندارد ‌های آموزشی

طبق نظر معلّمان مدرسه ابتدایی ماتسو، بسیاری از مدارس ابتدایی در حال طرح ریزی استاندارد‌های مدارس خود مطابق با برنامة آموزشی جدید منبوشو می‌باشند.برنامة جدید آموزشی منبوشو ارزیابی مثبت (هیوکا [1] ) دانش‌آموزان را در عوض ارزیابی منتقدانه (هیوتل [2] ) ایجاب می‌کند فضای هیوکا اینست که شما در جستجوی بخش خوب، مشخص کردن بخش‌های مورد شناخت ضروری است عقیده بر اینست که این مسئله به دانش‌آموزان می‌انجامد که نگرش‌های مثبت تری در مورد یادگیری را وسعت می‌بخشند در گذشته اینگونه بود که در محاسبه شما دانش‌آموزان را وادار می‌کردید تمام انواع محاسبات را انجام دهند، و آنوقت آن‌ها را بر اساس نمرات تقسیم می‌کردید زمانی بود که دانش‌آموزان فقط می‌توانستند نیمی از مسائل را در یک تست مثلاً مسئله‌ای درست حلّ کنند در حال حاضر فرق کرده است با طرز فکر جدید ما هم دانش‌آموزانی را که دقیقه برای حل مسئله می‌خواهند می‌شناسیم و هم آنانی را که دقیقه وقت می‌خواهند. این نکتة استاندارد‌های جدید ارزیابی است .مدرسه ابتدایی ماتسو استاندارد‌های خود را بر اساس برنامة آموزشی منبوشو طرح ریزی کرده  و از مقیاس نمره دادن سه نقطه‌ای استفاده می‌کند استاندارد‌های مدارس توسط کمیته ‌های آموزگاران ایجاد شد هشت کمیته وجود داشت، یک کمیته برای هر موضوع درسی موجود در برنامة آموزشی این کمیته ‌ها متنی به نام گزارش ارزیابی استاندارد بوجود آوردند که جزئیات سطوح اکتسابی مورد نیاز به منظور کسب هر یک از سه نمرة حروفی A ، B و  C را شرح می‌داد.

ارزیابی تحصیلی

به علّت عدم وجود امتحان ورودی برای مدارس مقدماتی متوسطه، آموزش ابتدایی در ژاپن به جهت امتحان ورودی پایه‌ریزی نمی‌شود. یک ملّم دبستان گفت که اگر آن‌ها دانش‌آموزان را برای امتحان آماده می‌ساختند، هدف از آموزش ابتدایی گم می‌شد مدارس ابتدایی دوستی هیچ کلاس فوق العاده یا تدریس ویژه‌ای برای دانش‌آموزانی فراهم نمی‌آورند که امتحان ورودی مدارس راهنمایی خصوصی را میدهند امّا با این وجود، معلّمان ابتدایی ممکن است به این دانش‌آموزان توصیه ‌هایی در مورد مطالعة در منزل (کاتی گاکوشو [3] ) ارائه دهند یا آنان را تشویق به اینکار کنند سیا ست یکی از مدارس ابتدایی شهر کیتا اینست که مشق شب را ممنوع میداند. امّا معلّمان از کودکان انتظار دارند که درس آنروز را مرور کرده و درس بعدی را نیز مطالعه کنند معلّمان هم چنین موضوعاتی جهت مطالعة دانش‌آموزان دارای انگیزه پیشنهاد می‌کنندبا وجودیکه نگرانی در مورد آماده سازی دانش‌آموزان ابتدایی در امتحانات وجود ندارد. امّا معلّمان ابتدایی مکرراً از دانش‌آموزان امتحا ناتی بعمل می‌آورند هدف از این تست‌ها ارزیا بی دانش‌آموزان و کارآیی دروس است تست‌ها هر تا  هفته یکبار توسط آموزگاران انجام میشوند و جهت تکمیل آن‌ها به دانش‌آموزان حدود دقیقه فرصت داده میشود دانش‌آموزان در مقایسه با دیگر دانش‌آموزان و بر طبق عملکردشان در این تست‌ها طبقه بندی نمی‌شوند، امّا به آن‌ها نمره ‌هایی معمولاً در سه مقیاس (A ،B، و C) داده میشود. آموزگاران از این نمرات برای محاسبة نمرات ترم و برای کارنامه استفاده  می‌ کنند.ما دریافتیم که تست‌های هوش استا ندارد (تست‌های IQ ) نیز در مدارس ژاپن اجرا می‌شوند. در سطح ابتدایی، به‌عنوان مثال، معلّمان گزارش میدادند که به دانش‌آموزان کلاس‌های دوّم، چهارم و ششم تست‌های هوش گروهی داده  می‌شود. هدف از این تست‌های هوش، طبق گفتة یک معلّم ابتدایی، تعیین همبستگی و ارتباط نزدیک کلاس و نمرات تست‌های هوش جهت کمک به تعیین اینست که آیا دانش‌آموزان با استعداد بالقوة خود عمل  می‌کنند یا نه. با این حال، این معلّم مؤکدّاً تصریح کرد که او از این تست‌های هوش به هیچ طریق دیگری استفاده نکرده است. این معلّم ابتدایی اظ‌هار داشت که نمرات تست‌های هوش هرگز به والدین گزارش  نمی‌شوند، چون والدین دانش‌آموزان دارای نمرات بالا امکان دارد کودکان خود را به مطالعه در خانه وادارند و والدین دانش‌آموزان با نمرات پایین امکان دارد ناراحت شوند .

توسعة آموزشی

سیستم آموزش پایه درسطح ابتدایی توسط اصلاح قانون آموزش ابتدایی در سال 1900 برقرار گردید. در آن هنگام ،‌آموزش پایه 4 ساله بود، اما در سال 1907 تا 6 سال افزایش یافت. انصاف است بگوییم که بنیانگذار آموزش ابتدایی اجباری موری ارینوری بود ؛ او در سیاست آموزشی خود بر تحصیلات دانشگاهی تأکید داشت. درصد کودکانی که در مدارس ابتدایی حضور می‌یافتند، در طول ده سال از 1890 تا 1900 به شدت افزایش پیدا کرد. علت افزایش حضور در مدرسه، صنعتی شدن کشور به شکلی روز افزون در این دوره و آگاهی مردم از ضرورت آموزش بود. نرخ حضور در مدرسه در سال 1890، 65 درصد پسران و کمتر از 31 درصد دختران بود که در سال 1910، این نسبت به ترتیب تا 94 درصد و بیش از 97 درصد افزایش یافت. از آن به بعد،  حضور در مدرسه به حدود 100 درصد رسید، و در نتیجه بیسوادی از میان رفت. صنایع کارخانه‌ای در ژاپن رشد سریعی کرد. در نتیجة جنگ جهانی اول و از دهه 10 تا دهه 20 گرایش شدیدی به جهانی شدن دموکراسی در زمینة آموزش ابتدایی وجود داشت. تلاش همه جانبه آموزش نوین توسط سازمان‌های مختلف و تحت تأثیر جنبش‌های معاصر در آمریکا و اروپا بشدت ادامه یافت. اگر چه در این دوره عده‌ای خوا‌هان توسعه آموزش پایه بودند، اما این اصلاحات آموزشی تا بعد از جنگ جهانی دوم تحقق نیافت .

برای مشاهدۀ منبع این مطلب اینجا کلیک نمایید.