مبارزات سیاسی و اجتماعی امام سجاد (ع)

 

امام سجاد (ع) چهارمین امام معصوم شیعیان و فرزند امام حسین (ع) است .

زین العابدین، زین الصالحین، وارث علم النبیین، المجتهد، الزکی، الامین، البکاء و...، از جمله القاب آن حضرت و ابوالحسن، الخاص، ابومحمد، ابوالقاسم و... از کنیه های آن بزرگوار می باشد.

آن حضرت دو سال از دوران امامت امام علی (ع)، ده سال از امامت امام مجتبی (ع) و ده سال از امامت پدر بزرگوارش را درک کرد و پس از آن به مدت 34 سال امامت و هدایت جامعه اسلامی را بر عهده داشت. (1)

امنیت اخلاقی از دیدگاه امام هادی(ع)

مقدمه

بر اساس تحقیقات پلیس انگلیس در هر شش تا بیست یک مورد خشونت علیه زنان انگلیسی در خانه صورت می‌گیرد. در این پژوهش که 28 سپتامبر 2000 انجام گرفت، بیش از 1300 پیام تلفنی درباره خشونت علیه زنان در خانه دریافت شد.

سالانه حدود یکصد هزار زن آسیب دیده از خشونت‌های خانگی در لندن برای دریافت کمک‌های پزشکی تلاش می‌کنند و هفده درصد از زنان آواره و بی خانمان نتیجه خشونت‌های خانگی هستند. الیزابت استانکو[1] «مدیر برنامه تحقیقاتی خشونت، در انجمن پژوهش‌های اجتماعی و اقتصادی انگلیس» معتقد است میزان واقعی خشونت‌های خانگی بر اساس گزارش‌های پلیس به دست نمی آید. به طور متوسط یک زن قبل از آنکه به پلیس مراجعه کند، 35 بار مورد خشونت و تعرض شوهر فعلی یا قبلی خود قرار می‌گیرد. مجله ساندی تایمز چاپ لندن، در یک گزارش نوشت: بیش از نیمی از زنان رده‌های بالای مشاغل حرفه‌ای و سی درصد از کارکنان امور اداری و دفتری در انگلستان و 77 درصد آنان در آمریکا با مزاحمت‌های مدیران و همکارانشان در محیط کار رو به رو هستند.[2] در طول قرن بیستم آمار طلاق هفتصد درصد رشد داشته است که بیشتر آن در دهه‌‌های پایانی این قرن رخ داده است. از هر پنج کودک آمریکایی که در سال 1986م به دنیا آمده‌اند ، سه نفر تا قبل از هیجده سالگی شاهد طلاق و جدایی والدین بوده‌اند.[3] بر اساس آمار، 75 درصد کودکانی که فاقد نیروی کافی عقلانی و روحی ‌اند، از پدر یا مادر الکلی هستند.کسانی که در حین انعقاد نطفه مست هستند، 35 درصد عوارض الکلیسم حاد را به فرزند خود منتقل می‌کنند.[4] جالب است بدانید که پنجاه درصد مرتکبین قتل، 8/77 درصد ضرب و شتم‌ها، 5/88 درصد سرقت‌ها و 8/88 درصد جرائم جنسی ، الکل مصرف کرده بودند و چهل درصد اطفال مجرم سابقه مصرف الکل داشته‌اند.[5]

امام هادی(ع)؛ الگوی تمام عیار تدبیر و سیاست

نیمه ماه ذی‌الحجه، سالروز ولادت پر برکتِ معصومی است که در حالی که تنها 8 سال و 5 ماه از عمر شریفشان می‌گذشت، به مقام امامت امت نایل شدند.

در مرام شیعه، امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) به امامین عسکریین شهرت یافته اند، از آن جهت که خلفای بنی عباس، آن‌ها را از سال 233 هجری به سامرا (عسکر) برده و تا پایان عمر شریفشان در آن‌ مکان، آن‌ها را تحت نظر شدید قرار دادند.

حدود 24 ساله امامت امام هادی(ع) با حکومت ستمگرانه خلفایی چون معتصم، واثق، توکل، منتصر، مستعین و معتز عباسی، مقارن بود.

عظمت شخصیت آن امام همام به قدری زیاد است که دوست و دشمن بدان معترف بوده‌اند، چنان که ابن صباغ مالکی در کتاب «فصول المهمه» در این خصوص می‌نویسد: «فضل و دانش امام دهم شیعیان بر اوج قله های بلندپایه عالم بشریت نقش بسته بود و رشته‌های مشعشع آن بر اختران آسمان سر می‌سایید. نیکی‌ها و اخلاق پسندیده او را نمی‌توان در شمار اعداد ذکر کرد، اما می‌شود به افتخار آمیز‌ترین آن‌ها که موجب حیرت است بسنده کرد. او جمیع صفات نیک و مفاخر معنوی را یک جا در وجود خود داشت. ابعاد وسیع و منبع فیاض حکمت و دانش او بر لوح سرشتش ثبت شده و بدین سبب او از ناشایسته‌ها و آلایش‌ها به دور و برکنار است».

از نکات برجسته در مورد جاذبه‌ اجتماعی و نیز نفوذ سیاسی امام‌ دهم می‌توان به همین نکته اشاره کرد که یکی از تجلیات و تشعشعات پر شکوه حضرت باری تعالی و تابش منبع فیاض نور حق در وجود امام دهم شیعیان متجلی و منعکس شده و از وجود مبارک حضرتش نیز مانند آینه‌ای که انوار گوناگون را در خود انعکاس می‌دهد، ساطع بوده است؛ از آن رو هم بود که حضور امام(ع) در هر مجلسی مورد تجلیل و احترام عمیق بود و خواسته و ناخواسته اطرافیان را تحت تأثیر و نفوذ قرار می‌داد، آن سان که همنشینان ایشان همواره آرزوی مجالست و مراودت با او را در سرداشتند.

در این میان، زیارت جامعه کبیره، از ارزشمندترین میراث شیعه است که از امام هادى(ع) به یادگار مانده است. این زیارت، یک دوره کامل امام‌شناسی است. امام على‌النقی(ع) با این زیارت، شیعیان را آرام آرام برای دوره غیبت امام زمان(عج) آماده می‌کرد تا در آن دوران که امام زمان خود را مستقیم نمی‌بینند، شناخت کاملی به ولی خدا پیدا کنند.

در آغاز این زیارت، پس از سلام بر اهل‌بیت(ع)، صفات و ویژگی‌های مهم آنان بیان شده و نخستین ویژگى، «مَوْضِعَ الرِّسالَة» است؛ این خصیصه و صفت عالی نشان‌دهنده آن است که مهم‌ترین جایگاه امامان و ویژگی این بزرگواران آن است که در جایگاه رسالت قرار می‌گیرند.

در این زیارت به‌ طور صریح درباره لزوم تبعیت از ولایت بر این نکته تاکید شده که: «سَعَدَ مَنْ والاکُمْ و هَلَکَ مَنْ عاداکُمْ؛ سعادتمند است، آن‌که دوست شما باشد و هلاک شود، آن‌که با شما دشمنی کند» و در ادامه آمده است: «هر که از شما جدا شد، گمراه است و هر که برخلاف شما باشد، دوزخ جایگاه اوست و هر که منکر شماست، کافر است و هر که با شما جنگ کند، مشرک است و هرکس حکم شما را رَد کند، در درک اسفل است.»

این گونه در سراسر این زیارتنامه شریف تصریح می شود که همانا اهل‌بیت (ع) میزان حق و باطل هستند و بس!

در بخشی از این زیارت، از ائمه هدی(ع) با اوصافی چون رحمت، خزانه‌دار علم، نهایت بردبارى، ریشه‌های کرم، منزلگاه وحى، پیشوایان امت‌ها، درهای ایمان و نژاد پاک در پیامبران یاد شده است.

در میان ویژگی‌ها و توصیف‌هایی که برای اهل‌بیت پیامبر(ص) شمرده شده، در صفت «ساسَةَ العِباد» نکته ظریفی نهفته است و آن هم این که امامان بزرگوار ما، تدبیرکنندگان و سیاستمداران بندگان هستند؛ یعنی پیوند دین با سیاست و نفی جدایی آن و این که در شریعت مقدس اسلام و مذهب حقه شیعه، سیاست در خدمت دیانت است و شاخصه های سیاست ورزی را ائمه اطهار(ع) به خصوص امام هادی(ع) به خوبی تبیین نموده اند.

امید آن که سیاستمداران و سیاست پیشگان جامعه ما به تاسی از کلام این وجود نازنین ، زمینه و بستر سعادت و توفیق خود و دیگران را در دنیا و آخرت فراهم آورند.

نویسنده: سید محمد مهدی موسوی

برای مشاهدۀ منبع این مطلب اینجا کلیک نمایید.