گفتگوی مجازی با علامه شهید مطهری (ره) پیرامون اصلاح مستمر اجتماعی

 

س1.حضرت استاد شما در آثار خود درباره رابطه امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح اجتماعی فرموده اید: «هر امر به معروف و نهی از منکر لزوماً مصداق اصلاح اجتماعی نیست پس هر مسلمان آشنا به وظیفه از آن جهت که خود را موظف به امربه معروف و نهی از منکر می داند، نسبت به اصلاح اجتماعی حساسیت خاص دارد . »¹ مدل مفهومی و موضوعی آن را تبیین فرمایید؟

ج-اسلام به حکم اینکه دین اجتماعی و مسئولیتهای اجتماعی است و محیط مناسب را شرط اصلی اجرای برنامۀ آسمانی و سعادت بخش خود می داند، یک مسئولیت مشترک برای عموم به وجود آورده است. همۀ مردم موظفند که پاسدار فضیلتها و نیکیها و نابود کننده بدیها و نادرستیها باشند. پاسداری نیکیها به نام «امر به معروف » و ستیزه گری با بدیها «نهی از منکر » نامیده می شود.² معروف و منکر از نظر اسلام محدود به حدّ معین نمی شود. تمام هدفهای مثبت اسلامی داخل در معروف و تمام هدفهای منفی اسلامی داخل در منکر است، و گرچه در امر به معروف و نهی از منکر تعبیر امر و نهی هست ولی با توجه به قرائتی که از خود قرآن کریم می توان استنباط کرد و به نصّ احادیث قطعی اسلامی  و به دلیل این که از مسلمّات فقه اسلامی ماست و تاریخ اسلامی ما بدان گواهی می دهد، مقصود از آن تنها امر و نهی لفظی نیست، بلکه مقصود استفاده کردن از هر وسیله مشروع برای پیشبرد هدفهای اسلامی است.  پس اگر بخواهیم روح امر به معروف و نهی از منکر را با ترجمه و تعبیر فارسی خودمان بیان کنیم باید بگوییم : لزوم استفاده از هر وسیلۀ مشروع برای پیشبرد اهداف اسلامی . ³