حضرت عباس (ع) ؛ وفاداری و ایثار

شخصیت معنوی:

به تعبیر دین اسلام ، شخصیت انسان ها به تزکیه و تعلیم و سازندگی دو نیروی جاذبه و دافعه است.

اگر این دو نیرو متوقف شود ، انسان در سراشیبی سقوط قرار می گیرد چرا که تعالی و تکامل انسان به این دو نیرو وابسته است.

- دفع عوامل و زمینه های سقوط مانند خوددداری از ارتکاب به گناهان

- جذب فضایل و ارزش های اخلاقی مانند علم ، عمل صالح و آراسته شدن به خصلت های نیکو

انسان ها با نیروی تقوا ، روح پاک خود را از موانع رسیدن به کمال یعنی گناهان دور کرده و آن را با فضیلت های اخلاقی زینت می دهند تا نور الهی و ملکوتی در همه وجودشان متجلی شده و هر چه بیشتر به هدف اصلی خلقت که همان بندگی خدا و دستیابی به تکامل است برسند.

 بنابراین روشن می شود که کمالات و ابعاد وجودی حضرت عباس (ع) ناشی از برخورداری از ارزش های والای انسانی و دوری از گناه و مملو از عبودیت خالصانه در پیشگاه خدا و تواضع در برابر بندگان خاص الهی مانند امیرالمرمنین (ع) و برادرانش امام حسن و حسین (علیهم السلام) است.

 این ابعاد وجودی یعنی : فداکاری و ایثار ، شجاعت و دلاوری ، رشادت جسمی و روحی ،‌تقوای الهی ، جوانمردی که همه و همه به خاطر شایستگی آن حضرت بود و به همین دلیل وجود مبارکش سرشار از القاب و کنیه های پسندیده است که هر کدام بیانگر بخشی از ابعاد درخشان شخصیت اوست.

کنیه ها

- ابوالفضل

مشهورترین کنیه حضرت عباس(ع)، ابوالفضل است که نشان از فضیلت های بی شمار او در عرصه های مختلف زندگیش دارد .

مورخان نقل کرده اند: نامیده شدن او به ابوالفضل، به دو علت بوده است:

- داشتن پسری به نام فضل

- زندگی سرشار از فضیلت آن حضرت ، زیرا ابوالفضل یعنی پدر فضیلت ها

که به نظرمی رسد که علت دوم، مناسب تر باشد.

- ابوالقاسم

جابربن عبدالله انصاری در زیارت اربعین، خطاب به حضرت عباس(ع) گفته است:« السلام علیک یا اباالقاسم !‌السلام علیک یا عباس بن علی !» (1)

- ابوالقربه

یکی دیگر از این کنیه ها ، که دلاوری و مردانگی در آن جلوه گر است ابوالقربه می باشد که حکایت از شکافتن سینه سپاه دشمن در رسیدن به آب شریعه برای سیراب کردن کام تشنگان دارد.

القاب

- قمر بنی هاشم

حضرت عباس(ع) از زیبایی ویژه ای برخوردار بود و به خاطر صورت و سیرت زیبا و قامت رعنا و رشیدش او را « ماه خاندان بنی هاشم و قمر بنی هاشم» می خواندند.

- باب الحوائج

این مقام و لقب «باب الحوائج» را خداوند به حضرت عطا فرمود و وجود عظیم او را شایسته این لقب دانست.

توسل به حضرت نیز موجب رواشدن حاجات است؛ زیرا پذیرش شفاعتش در درگاه خداوند، قطعی است. او وسیله ای است برای تقرب به درگاه الهی و سالیان طولانی ،‌شیعه و سنی و مسلمان و غیر مسلمان دست دعا و چشم امید به سوی او داشته، از کرامات او گفتنی های فراوان دارند.

نویسندگان، ‌عالمان و محققان بسیاری، در این باره کتاب ها نوشته اند. (2)

- طیار

«طیار» لقبی است که امام سجاد(ع) ، عموی خود را بدان ستود و جلوه ای دیگر از حضرت ابوالفضل(ع) را آشکارکرد.

۴- سقّا

منصب سقایت و آب رسانی به تشنگان، یکی از زیباترین برنامه ها و خدمات اسلامی ، انسانی است.

یکی از کارهای مهم حضرت عباس(ع) سقایت بود. حضرت ابوالفضل(ع) این لقب را از پدرش علی(ع) و در جنگ بدربه دست آورد زمانی که با شجاعت به کنار چاهی که نزدیک دشمن بود، رفت و از آن برای مسلمانان آب آورد. (3)

وی در واقعه کربلا از مدینه تا مکه و از مکه تا کربلا ، مسئول آب رسانی به کاروان امام حسین(ع) و حیوانات آنها بود.

با توجه به اینکه همراهان امام حسین(ع) در آغاز، بیشتر از هزار نفر بودند، با افزودن حیواناتشان، می بینیم که  تأمین آب برای آنها کار بسیار مهمی بوده که حضرت انجام می داده است.

- علمدار

این نشان پر افتخار ، به دارنده پرچم و بیرق لشکر داده می شود که نمایانگر انسجام سپاه و استمرار مبارزه علیه دشمن داشت. و این مهم به عهده ابوالفضل العباس (ع) بود.

- الشّهید

حضرت ابوالفضل(ع) به راستی ، شایسته عنوان عمیق شهید و شهادت است چرا که به تمام امتیازات شهادت نائل شد .

امام سجاد (ع) وقتی به کنار پیکر مطهر ابوالفضل (ع) آمد، خطاب به او فرمود:« و علیک منّی السّلام من شهیدٍٍ مُحتسبٍ؛ ای شهید مخلص راه خدا، سلام من بر تو باد‌!»

- عبد صالح

این لقب به معنی بنده نیکوکار خداوند از زیارتنامه حضرت عباس(ع) و از زبان امام صادق(ع) گرفته شده است.