سیاست­های آموزشی فنلاند

در دوران پس از جنگ ، هدف اصلی سیاست آموزشی فنلاند ، ارتقاء سطح آموزش و ارائه فرصت های آموزشی برابر به کلیه شهروندان فارغ از محل اقامت ، ثروت ، زبان مادری یا جنسیت آنان می بود.در آن اثنا، این هدف به میزان زیادی محقق گردید،چراکه شبکه مدارس وموسسات کل کشور را تحت پوشش قرار داده و در پاسخ به تقاضای آموزشی ، از فضای کافی برای نوآموزان برخوردار می باشد.تمرکز سیاست آموزشی از ایجاد زیر ساخت به بهبود کیفیت تغییر یافته است.در این مرحله، ارتقاء کار آیی نظام آموزشی، افزایش ظرفیت آن برای برآوردن تقاضاها ، افزایش تعداد گزینه های موجود برای نوآوران وتفویض قدرت تصمیم گیری درخصوص برنامه های درسی و اجرای آن به خود مدارس مد نظر قرار دارد.موسسات آموزشی تشویق می شوند تا با یکدیگر و با جامعه پیرامون خود همکاری کنند. هدف، ایجاد ساختار آموزشی ساده ، شفاف وسازگار با موازین بین المللی و ایجاد محیطی آموزشی است که پاسخگوی خواسته های فردی نوآموزان و نیازهای جامعه باشد.درژوئن سال1993،هیأت دولت،تصمیمی درجهت توسعه نظام آموزشی فنلاندطی دهه1990اتخاذ نمود. مطابق این تصمیم، برنقش آموزش وپژوهش علمی در راهبرد توسعه ملی تأکید فراوانی گردیده است.گسترش مساوات جنسیتی به ویزه در حوزه آموزش، ازجمله اصول اصلی سیاست آموزشی کشور فنلاند است که در قوانین آموزشی کشور نیز لحاظ گردیده است.

هدف از اتخاذ چنین سیاستی، برخورداری دانش آموزان دختر و پسر از حقوق و وظایف یکسان و برابر در زندگی شخصی،دوران تحصیلی، محیط کار و جامعه است. در این راستا، سیاست تساوی حقوق در معیارها و الگوهای آموزشی، در جهت سنجش برنامه های آموزشی مدارس مورد توجه واقع شده است. وزارت آموزش و پرورش ،نیز به برگزاری دوره های توجیهی درجهت برقراری تساوی حقوقی میان زنان و مردان فنلاندی مبادرت نموده است.طی سالهای اخیر، این مساله(برخورداری متساوی همگانی از امکانات دولتی به ویزه امکانات آموزشی و شغلی)، آشکارا به رشته های مردانه و زنانه تقسیم شده است.به عبارت دیگر، اعمال سیاستهای برابری جنسیتی درزمینه های مختلف آموزشی طی 20 سال اخیر، به برقراری چنین تساوی به مفهوم اخص آن منجر نگردیده است،بلکه رشته های مردانه ازگرایش مرد سالارانه ترو رشته های زنانه،ازگرایش زنسالارانه تربرخوردار گردیده است. در این راستا، مردان بیشتر گرایش به انتخاب رشته های فنی، ساختمانی،کشاورزی و زنان اساساً گرایش به انتخاب برنامه های بهداشتی،بهزیستی، آموزشی، خدماتی و انسانی دارند.درجهت جلوگیری از شدت چنین وضعیتی،اجرای سیاست جداسازی گزینه های شغلی و آموزشی، متوقف گردید.علاوه براین، تلاشهایی درجهت افزایش حضور زنان دررشته های تحصیلی نظیرالکترونیک،رشته های مهندسی و فنی به منظور بکارگیری این افراد در صنایع آتی کشور، صورت گرفته است. علاوه براین،با اجرای طرح توسعه کشورطی سالهای2000-1995،توسط وزارت آموزش و پرورش، ازیک سو توجه ویژه ای به برقراری مساوات درآموزش زبانهای مختلف و ازسوی دیگراختصاص هزینه های بیشتر اطلاعاتی و تکنولوژیکی ارتباطی به وقوع پیوست.است.ازدیگر سو،اعمال اقداماتی نظیرهدایت تحصیلی فشرده دانش آموزان، پیشرفت متدهای تدریس وبهره گیری از تکنولوژی جدید درحوزه آموزش،به کاهش حد فاصل میان دانش آموزان دختر و پسر در زمینة علاقه و توجه به رشته های آموزشی منجر گردیده است.ازجمله دستاوردهای اعمال چنین اقداماتی میتوان به حضوربیش از40%دانش آموزان دختر در دوره های پیشرفته آموزش ریاضیات، فیزیک و شیمی، اشاره نمود. به طورکلی میتوان گفت که سیاست اصلی آموزشی دولت فنلاندبردستیابی به سطحی الی وفراگیر ازآموزش،پیشبردرشدمعنوی ملت، تقویت قوه ابتکاروجسارت شهروندان،ارتقاءکیفیت آموزش وپژوهش،گسترش بنیادهای صنعتی و حمایت از نوآوری درحوزه صنایع، هماهنگ سازی دامنه فعالیت مراکز آموزشی با مراکز صنعتی متناسب با وضعیت متغیر زندگی، توسعه مهارت حرفه ای افراد و افزایش نرخ اشتغال به واسطه توسعه کمی و کیفی برنامه های آموزشی استوار می باشد.به طور کلی میتوان سیاستهای اصلی آموزشی کشور فنلاند را به شرح ذیل خلاصه نمود:

1- فراهم سازی فرصتهای برابرجهت دستیابی به آموزش همگانی بدون درنظرگرفتن سن،موقعیت اقتصادی ، جنسیت و زبان مادری

2- برخورداری شهروندان فنلاندی از آموزش رایگان به عنوان حق مسلم و اساسی آنان

3- برخورداری کلیه شهروندان فنلاندی از برنامه های آموزش عالی

4- فراهم سازی نیازهای آموزشی شهروندان فنلاندی و سوئدی زبان بر طبق معیاهای یکسان

5- اعطای مجوز ارائه برنامه های آموزشی به شهروندان فنلاندی و سوئدی زبان به زبان مادری خود

6- برخورداری سوئدی زبانهای منطقة آلاند( Aland ) از مقررات آموزشی ویزه خود

7- معرفی زبان سامی به عنوان زبان آموزشی اقوام سامی زبان ساکن مناطق مختلف کشور

8- برگزاری دوره های آموزش زبانهای سوئدی، فنلاندی و سامی توسط شهرداریها

9- ارتقاء سیاست برابری جنسی در حوزه آموزش

ارتقاء برابری جنسی همواره یکی از اصولی اساسی سیاست آموزشی فنلاند بوده است.

قانون برابری میان زنان ومردان مقررمی دارد که ارتقاء برابری میان زنان ومردان ازجمله اهداف آموزشی مدارس فنلاند است.هدف آن است که پسران ودختران فنلاندی ازحقوق و وظایفی برابردرزندگی خانوادگی،کاری واجتماعی برخوردارباشند.

10- اعمال سیاست برابری جنسی درطراحی آیین نامه ها واصلاحات وارزیابی برنامه های درسی مدارس

وزارت آموزش فنلاند توصیه می کند که دوره های برابری میان زنان ومردان نیز در ساختار آموزش معلمان گنجانده شود.طی20سال اخیر، توزیع جنسی دررشته های مختلف آموزشی به عادلانه ترین سطح خودرسیده است.درمقابل حوزه های آموزشی مردانه،هرچه بیشتر مرد سالارانه تر وحوزه های زنانه، زن سالارانه تر شده اند.مردان فنلاندی اغلب به تحصیل در رشته های مهندسی،صنعتی، ساختمانی وکشاورزی گرایش داشته وزنان نیزبه تحصیل در رشته های بهداشت،بیمه،آموزش،خدمات و علوم انسانی گرایش می یابند.درقالب طرح توسعه2000- 1995که پیش نویس آن توسط وزارت آموزش وپرورش آماده شد، توجه خاصی به برابری در تدریس زبانها، از یک سو وبرابری در حوزه های فن آوری داده ها وارتباطات، از سوی دیگر مبذول گردیده است.ارائه مشاوره تحصیلی کامل تر، توسعه روش های تدریس ومواد آموزشی وکاربرد فن آوری نوین،ازجمله راههای کاستن ازدسته بندی پسران ودختران برحسب علاقه به رشته های  مختلف تحصیلی می باشد.به عنوان مثال، درریاضیات وعلوم طبیعی، هدف آن است که تا سال2003، بیش از40% دانش آموزان دوره های پیشرفته ریاضیات، فیزیک وشیمی،دختر باشند.

 نسبت زنان فارغ التحصیل مقطع تکمیلی متوسطه بر مبنای درصد طی سالهای1990- 1975

-	1975	1980	1985	1990	1995	1997
آموزش عمومی	60	62	62	60	59	59
آموزش فنی وحرفه ای	41	46	51	53	52	51
کل	51	51	55	55	55	55

نسبت زنان فارغ التحصیل دانشگاه برمبنای درجات مختلف دانشگاهی طی سالهای1997-1990

-	1990	1991	1992	1993	1994	1995	1996	1997
کارشناسی	82	83	84	82	90	74	72	73
کارشناسی ارشد	54	55	55	56	56	56	58	57
دکتری	32	34	32	37	39	39	40	40
غیره	55	57	63	57	52	52	59	62
کل	54	55	55	55	56	56	58	58

سیاستهای آموزشی دهه 90  

ازجمله مهمترین سیاستهای آموزشی کشور فنلاند که  به ویزه پس ازدهه90 اتخاذ گردیده و به مورد اجرا درآمده است، می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- فراهم سازی امکانات آموزشی مساوی برای کلیه شهروندان بومی و غیر بومی

2- معطوف داشتن توجهات خاص به تحقیقات آموزشی و اجرای طرح توسعة آموزش و تحقیقات دانشگاهی

3- توسعه دوره های آموزش چندگانه

4- توسعه روند تعلیم و تربیت بزرگسالان

5- گسترش هماهنگی میان دولت ، آموزش ، علوم و فرهنگ

6- انعقاد قراردادهایی درخصوص اتخاذچارچوبهای خاص حمایتی به ویزه حمایتهای آموزشی از اقلیتهای قومی

7- تثبیت حقوق آموزشی و رفاهی کودکان

8- انعقاد قراردادهای بین المللی درزمینة حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی معلمین و مدرسین مراکز مختلف آموزشی

9- انعقاد قراردادهای بین المللی آموزشی

10- برطرف سازی الگوهای تبعیض نژادی در حوزه آموزش

11- ارزیابی عملکردمراکز آموزش استثنایی کشور فنلاند

12- برنامه ریزی و اجرای اقداماتی درجهت جلوگیری ازافت تحصیلی

13- اعطای مزایای اجتماعی به دانش آموزان رده های مختلف سنی که از آن جمله میتوان به موارد ذیل اشاره نمود: ارائه دوره های رایگان آموزش پایه، آموزش متوسطه عمومی و مقدماتی فنی وحرفه ای به دانش آموزان

 14- ارائه آموزش پیش دبستانی رایگان

 با این وجود گفتنی است که درمهدهای کودک شهریه های مختلفی برمبنای تعداد کودکان مهدهای کودک،میزان در آمد خانواده وتعداد کودکان خانواده دریافت می گردد.

15 - ارائه کتب درسی و ابزار آموزشی رایگان به دانش آموزان مقاطع آموزش پایه

16- ارائه تغذیه رایگان به دانش آموزان مراکزآموزش پایه، مدارس تکمیلی متوسطه و مراکزآموزش مقدماتی فنی وحرفه ای

17- فراهم سازی امکانات ایاب وذهاب،تغذیه واقامت رایگان برای دانش آموزان مستقردرمناطق دورافتاده  که به تحصیل در مراکزآموزش پایه مبادرت می نمایند.

18- ارائه آموزش عالی رایگان

گفتنی است که دانشجویان مقطع کارشناسی تنها موظف به پرداخت شهریه عضویت اندکی به انجمن دانش آموزان می باشند.درمقابل ازتغذیه ارزان قیمت ، خدمات بهداشتی ودیگر مزایای اجتماعی رایگان برخوردار میگردند.پرداخت شهریه به دانشجویان بالاتر ازمقطع کارشناسی، اختیاری بوده و ازدانشگاهی به دانشگاه دیگر متفاوت می باشد.کمک هزینه تحصیلی منظم دانشجویان مشتمل بر وام تحصیلی، وام مسکن و وام دانشجویی با تضمین دولت به آنان ارائه میگردد.

نهادهای مرکزی سیاست گذار

1- مجلس فنلاند که به وضع قوانین آموزشی و تصمیم گیری درخصوص اتخاذ اصول کلی سیاست آموزشی مبادرت می نماید.

2- دولت، وزارت آموزش و هیئت ملی آموزش که عهده دار مسوولیت اجرای این اصول در سطح ادارات مرکزی می باشند.تقریباً کلیه تجهیزات آموزشی بطوررسمی توسط وزارت آموزش هدایت و نظارت میگردد. هیئت ملی آموزش نیز،هیئت نمایندگی ملی است که عهده دارمسئولیت گسترش آموزش ابتدایی،متوسطه به ویزه آموزش بزرگسالان است. علاوه بر این،هیئت ملی آموزش به تنظیم و تصویب دستورالعمل های ملی درجهت طراحی برنامه ها و شرایط و صلاحیت های لازم آموزشی مبادرت نموده و همچنین عهده دار مسئولیت ارزیابی سیستم آموزشی به استثناء آموزش عالی است.

3- ادارات منطقه ای آموزش مستقر در6استان کشور که عهده دار مسوولیت اداره و ارزیابی سیستم آموزش کاربردی ملی است.گفتنی است که ادارات منطقه ای نیزبه نوبه خود تحت نظارت اولیای امورمربوط به شهرداریها اداره شده و ازاستقلال و حق وضع مالیات برخوردارمی باشند.همانندکشورهای اسکاندیناوی آموزش و فرهنگ فنلاند،به واسطه نقش والای اولیای امورمحلی در فعالیتهای سازماندهی شده و خدمات پیش بینی شده مورد توجه قرار می گیرد،چراکه عمده مدارس فراگیر، متوسطة تکمیلی،موسسات حرفه ای و مؤسسات آموزش بزرگسالان توسط اولیای امور محلی آموزش اداره می گردند.

برای مشاهدۀ منبع این مطلب اینجا کلیک نمایید.