آموزش فنی و حرفه ای فنلاند

  ساختار آموزشی

آموزش فنی و حرفه ای ابتدایی به صوت کار آموزی تقریباً برای کلیه رشته ها در موسسات فنی حرفه ای عرضه می شود.گذراندن دوره حرفه ای ابتدایی دو تا سه سال بطول می انجامد وآموزش آن در موسسات فنی حرفه ای چند رشته ای یا تخصصی اراچه می شود. با اتمام دوره حرفه ای سه ساله، دستیابی به کلیه اشکال آموزش عالی میسر می گردد. در آموزش حرفه ای تکمیلی، امکان تحصیل در دوره های حرفه ای پیشرفته ودوره های حرفه ای تخصصی وجود دارد.مدارک دوره های حرفه ای پیشرفته وتخصصی تنها در آزمون های قابلیت سنجی اعتبار یافته وعموماً برای بزرگسالان شاغل در نظر گرفته می شود

به طورکلی میتوان گفت که نظام آموزشی فنی و حرفه ای در فنلاند، مشتمل برمجموعه ای از رشته های مختلف،انواع موسسات و سطوح مختلف آموزشی است.این نظام مشمول قانون مصوب موسسات فنی و

حرفه ای مصوب سال1987می باشد. گفتنی است که در خصوص هر موسسه، مصوبه ای جداگانه وجود دارد. آموزش فنی وحرفه ای در سه سطح مجزا به علاقه مندان ارائه می گردد. در حال حاضر دانش آموزان مجاز می باشند که پس از اتمام مقطع آموزش پایه و یا پس از قبولی درآزمون نهایی مقطع متوسطه، در مراکز آموزش فنی و حرفه ای حضور یابند.داوطلبان فارغ التحصیل مدارس جامع، پس از گذراندن دوره2ساله مدرکی در سطح مقدماتی متوسطه (سطح 3 Isced )، پس از طی دوره2تا5 ساله، مدرکی درسطح تکمیلی متوسطه(سطح 5 Isced )و پس از طی دوره4تا 5ساله مدرک عالی(سطح 6 Isced) دریافت می نمایند.با وجودیکه این دو گروه اساساً ازبرنامه های درسی جداگانه ای برخوردار می باشند، اما تحصیلات آنان به اخذ مدارک یکسانی می انجامد.طی سالهای اخیر، تغییرات مهمی در ساختار آموزش فنی وحرفه ای در حال انجام است.از جمله این تغییرات می توان به این مورد اشاره نمود که در ساختارموجود، آموزش درقالب26برنامه پایه تنظیم شده و تمامی شاخه های شغلی را تحت پوشش قرار می دهد.گفتنی است که برنامه های پایه فوق خود از220 دوره تخصصی حرفه ای متشکل می گردند. از این روی، داوطلبانی که مستقیماً از مدارس جامع وارد مراکز آموزش فنی و حرفه ای می گردند، به گزینش یکی از برنامه های پایه طی سال نخست مبادرت می نمایند اما تا سال دوم مبادرت به انتخاب رشته مشخص نمی نمایند.پس از گذراندن سال نخست، داوطلبان به گزینش دوره های تخصصی مبادرت می نمایند. به عبارت دیگر برخی به مراکز متوسطه و برخی به سطوح عالیتر راه می یابند.براین قاعده استثناهایی وارد است.آندسته از دانشجویانی که در آزمون نهایی پذیرفته شده اند، به دوره های تخصصی راه می یابند.درحدود17% برنامه های تحصیلی فنی و حرفه ای سطح متوسطه مبتنی بر آزمون نهایی می باشد و این درحالیست که رقم مشابه برای سوح عالیتر60% است.موسسات بازرگانی نیز به آموزش دانشجویان در بسیاری از مشاغل تجاری، بازرگانی،مدیریت دولتی و فن آوری اطلاعاتی مبادرت می نمایند.به طورکلیتر میتوان گفت که آموزش فنی و حرفه ای در سطوح متوسطه و عالی ارائه می گردد. آموزش هتلداری و اداره رستوران نیز درمدارس حرفه ای چند رشته ای و برخی از موسسات کشتی رانی به علاقه مندان ارائه می گردد.آموزش بهداشت و امور اجتماعی نیزدرسطوح متوسطه و عالی درموسسات تخصصی ارائه میگردد.همچنین موسساتی تخصصی آرایشگری،هنر،موسیقی وتربیت بدنی دایر می باشد.موسسات کشاورزی نیز به ارائه برنامه های آموزشی خود طی سطوح متوسطه و عالی مبادرت می نمایند. تحصیلات جنگل داری نیز بر آموزش های عملی متعددی مشتمل می گردد.گفتنی است که تقریباً تمامی موسسات کشاورزی و جنگلداری و بالغ بر نیمی از موسسات اقتصادی، در زمره مدارس شبانه روزی به شمار می آیند.سال تحصیلی مدارس فنی و حرفه ای از دو نیم سال(نیم سال پائیزی که درماه اگوست آغاز شده و در ماه دسامبر خانمه می یابد) و ( نیم سال بهاری که درماه ژانویه آغاز شده و تا ماه می به طول می انجامد) متشکل می گردد.تعداد روزهای کاری مدارس فنی و حرفه ای طی سال تحصیلی بر190روز کاری (35 ساعت در هفته) مشتمل می گردد.

برنامه های آموزشی

برنامه های آموزشی فنی و حرفه ای مبتنی بر راهبردهای ملی طراحی برنامه های درسی است.برنامه های جدید آموزش فنی و حرفه ای طی سال1995 ابلاغ گردید.گفتنیست که برنامه های آموزشی مدارس مذکور باهمکاری کارشناسان حوزه صنایع،موسسات تحقیقاتی و موسسات آموزش فنی و حرفه ای تدوین می گردد. درحال حاضر برنامه های درسی مدارس فنی و حرفه ای بر آموزشهای حرفه ای شغل مدار و دروس مشترک اجباری مشتمل می گردد.تحصیلات فنی و حرفه ای علاوه بر دروس نظری وعمومی بر آموزش عملی نیز مشتمل می گردد. بخش اعظم دوره های تحصیلی فنی و حرفه ای درقالب آموزشهای تئوریک و درموسسات فنی و حرفه ای سپری می گردد.این درحالیست که عمده فعالیتهای عملی درکارگاه های آموزشی صورت می پذیرد.برخلاف دوره های کارآموزی معمول،دانشجویان وکارفرمایان ازرابطه قراردادی با یکدیگر برخوردارنمی باشند،چراکه کارفرمایان درقبال برنامه های آموزشی ارائه شده،حق الزحمه دریافت میدارند.دوره های کارآموزی عمدتاً بردوره های5-1ماهه بالغ میگردد.ازجمله دروس اجباری مشترک درتحصیلات متوسطه عمومی و فنی و حرفه ای میتوان به دروس زبانهای فنلاندی و سوئدی به عنوان زبان مادری، زبان خارجی،ریاضیات،فیزیک،شیمی ،فناوری اطلاعاتی،تعلیمات اجتماعی،تربیت بدنی،بهداشت و هنر اشاره نمود.

دوره های کار آموزی

دوره های کار آموزی، دوره های آموزشی خاصی است که به موجب آن کارفرمایان متعهد به ارائه آموزشهای خاصی به دانشجویان گردیده و دانشجویان نیز در قبال این آموزش ملزم به فعالیت برای کارفرمایان می باشند.کارفرمایان نیز ازمحل بودجه های عمومی، به تامین هزینه های آموزشی مبادرت می نمایند.لازم به ذکراست که کلیه قرار دادهای دوره های کار آموزی باید به تأییدیک مقام محلی کار آموزی برسد.
دوره های کار آموزی تابع راهبرد ها و برنامه های آموزشی مصوب شورای ملی آموزش و برنامه مفصل لحاظ شده در متن هر قرار داد می باشد. مدت دوره های کار آموزی از1 تا 4 سال متغیر می باشد. آموزش در محل کار که60 تا 90 درصد زمان آموزشی را به خود اختصاص میدهد، در موسسات فنی حرفه ای یا مراکز آموزش بزرگسالان به صورت دوره های نظری ارائه می گردد.

ارزیابی تحصیلی

عملکرد دانشجویان مدارس فنی و حرفه ای بر مبنای مقیاس1تا5 (عالی5،خوب4-3و قبول2-1ارزیابی می گردد. دانشجویان ملزم به گذراندن کلیه دروس تحصیلی خود با  اخذحداقل نمره قابل قبول جهت احراز گواهی فارغ التحصیلی می باشند.گفتنی است که نمرات مندرج درگواهی فارغ التحصیلی دانشجویان
دوره های فنی و حرفه ای، با مشورت کلیه معلمان اعطا می گردد.

آموزش عالی فنی و حرفه ای دانشگاهی

درکشورفنلاند،آموزش حرفه ای ازطریق682انستیتوی عالی فنی وحرفه ای ارائه می گردد.

این مؤسسات تدریجاً به مؤسسات حرفه ای تحت عنوان مؤسسات کشاورزی تغییر نام داده اند، اما برخی موسسات نیز همچنان به حفظ عناوین قدیمی خودنظیرمدرسة خلبانی،مدرسة آزاد هنر و مؤسسات داده پرداز خود کار مبادرت نموده اند.25 شاخة اصلی آموزش حرفه ای مشتمل بر220 طرح تخصصی وجود دارد که به احراز گواهینامه حرفه ای ،متناسب با شایستگی های دانشجویان و ویژة کاری آنان منتهی می گردد. همانگونه که قبلا نیز بدان اشاره گردید،آموزش فنی و حرفه ای در سطح پیش دانشگاهی، بر آموزش های حرفه ای 3تا 5 سال مشتمل می گردد. طی این مقطع شخص مستقیماً آمادة ورود به زندگی کاری و یا حضور در برنامه های پیشرفته آموزشی می گردد.برنامه های حرفه ای بدون شهریه بوده و بریک وعدة تغذیه رایگان نیز مشتمل می گردد.هزینه هایی چون ایاب و ذهاب و هزینه مسکن دانشجویی نیز رایگان بوده و دانشجویان تنها ملزم به پرداخت هزینه هایی نظیرهزینه کتب و ابزار آموزشی،یونیفورم مخصوص و هزینه حضور در آزمونهای نهایی می باشند.پذیرش دانشجو درمراکز عالی فنی و حرفه ای،مستلزم تکمیل دوره پروسکولو یا لوکیو و موفقیت در آزمون ورودی است.دروس دانشجویان دارای مدرک لوکیو،بر دروس آموزشی کمتری مشتمل می گردد،چراکه این دروس قبلاً طی دورة لوکیو ارائه شده است. از این روی، فارغ التحصیلان لوکیو، به احرازدیپلم حرفه ای خودظرف مدت زمان5/1سال زودتر از دانشجویان برخوردار از مدرک پروسکولو نائل می گردند.ازجمله مهمترین شاخه های آموزش فنی و حرفه ای می توان به 25شاخه حرفه ای مشتمل برخدمات درمانی، کشاورزی، لبنیات سازی، جنگل داری، نساجی، چاپ، مهندسی الکترونیک، نقشه کشی، آشپزی،هنرخانه داری و مدیریت مؤسسات،بازرگانی، خدمات اجتماعی، باغداری، صیادی، صنایع دستی وصنعتی، پوشاک، مهندسی مکانیک، خود روسازی و حمل و نقل، سازه، درودگری، مهندسی شیمی، هتل داری و دریانوردی اشاره نمود.گفتنی است که هریک از شاخه های اصلی فوق بر مجموعة وسیعی از دروس تخصصی مشتمل می گردد.سطح و وسعت دروس حرفه ای مراکزعالی حرفه ای کشور فنلاند، اغلب به طورسازگاری با سطح دروس مقطع کارشناسی درسایرکشورهابرابری مینماید.به نحویکه اغلب فارغ التحصیلان فنلاندی رشته موسیقی که به احراز دیپلم لوکیو نائل می آیند،دست کم به اندازة فرد برخوردار ازمدرک علمی کارشناسی درزمینة موسیقی درسایر کشورها تعلیم دیده اند.

ازاین روی،ازفارغ التحصیلان مراکزعالی فنی و حرفه ای فنلاند، مستقیماً درمقطع کارشناسی ارشد ثبت نام به عمل می آید.

  پذیرش تحصیلی

جهت حضور درمراکز آموزش عالی حرفه ای دانشگاهی، برخورداری از گواهینامه دیپلم متوسطه و یا مدارک معادل (دیپلم بین المللREIFEPRUFUNG ) و گذراندن دوره آموزش تکمیلی حرفه ای الزامی است.

آموزش عالی فنی وحرفه ای غیردانشگاهی

از زمان ابداع بخش غیر دانشگاهی آموزش عالی طی دهه1990 کلیه آموزش های حرفه ای به تدریج به موسسات پلی تکنیک AMK منتقل شده است.مدارک اعطایی مستلزم گذراندن180 تا 140 واحد درسی بوده که هر واحد حدوداً 40 ساعت می باشد. که بستگی به رشته تحصیلی دارد و اخذ آن مدت زمان 5/3 تا 4 سال به طول می انجامد.واحدهای درسی شامل واحدهای پایه وتخصصی، واحد های اختیاری ،واحدهای عملی برای گسترش مهارتهای شغلی و نیز پایان نامه می باشد.ازجمله مهمترین مدارج عالی فنی و حرفه ای غیردانشگاهی میتوان ازمنابع طبیعی،فنآوری و ارتباطات، تجارت و مدیریت گردشگری، هتل داری و مدیریت هتل و مراقبت های بهداشتی و خدمات اجتماعی یاد نمود.

پذیرش تحصیلی

جهت حضور درمراکز آموزش عالی حرفه ای غیر دانشگاهی، برخورداری از گواهینامه دیپلم متوسطه و یا مدارک معادل(دیپلم بین المللREIFEPRUFUNG) وگذراندن دوره آموزش مقدماتی حرفه ای الزامی است.

اصلاحات آموزشی

از جمله مهمترین اقدامات اصلاحی به عمل آمده در ساختار آموزش فنی و حرفه ای کشور فنلاند می توان به موارد ذیل اشاره نمود:

1- جایگزینی ساختار تحصیلی جامع به عوض برنامه های پایه و دوره های تخصصی سابق

2- برخورداری دانشجویان از دامنه انتخاب وگزینه های بیشتر آموزشی

به عبارت دیگر دانشجویان از حق انتخاب واحد ها و رشته های مختلف تحصیلی نظیر بازرگانی و صنایع یا امور اجتماعی و بهداشت به طور توامان برخوردار گردیده اند.

3- تصویب قوانین جداگانه برای آموزش فنی و حرفه ای مقدماتی (طی آموزش متوسطه) و آموزش عالی فنی و حرفه ای (طی آموزش عالی)

4- برقراری همکاری میان موسسات فنی و حرفه ای و مدارس تکمیلی متوسطه در جهت برخورداری دانشجویان از حق انتخاب تحصیل در موسسات مختلف

از این روی، مطابق چنین متد آموزشی، داوطلبین به احراز مدرک علمی بر پایه ترکیبی از تحصیلات متوسطه و فنی و حرفه ای ظرف مدت زمان4-2سال نائل می آیند.گفتنی است که طرح آزمایشی فوق تاکنون ، بر روی35000 داوطلب در139 موسسه آموزش متوسطه به مورد اجرا در آمده است.

5- برطرف سازی موانع همکاری میان موسسات فنی و حرفه ای و امکان برخورداری داوطلبین از دوره های دیگر موسسات مرتبط با مدرک تحصیلی خود

6- اعطای انحصاری مجوز حضور در مراکز عالی حرفه ای به داوطلبینی که به اخذ مدرک آموزش متوسطه از مدارس تکمیلی متوسطه و یا موسسات عالی فنی و حرفه ای نائل آمده اند.

 آمار تحصیلی  

 نرخ موسسات آموزش فنی و حرفه ای بر مبنای موسسات پایه طی سال1993

موسسات تحت نظارت دولت	166
موسسات تحت نظارت شهرداری	267
موسسات خصوصی	57
تعداد کل	490

نرخ موسسات مختلف فنی و حرفه ای نسبت دانش آموزان به معلمین در این مراکز طی سال1993

نوع موسسات	تعداد	نسبت دانش آموزان به معلمین
موسسات فنی و حرفه ای چند رشته ای	118	9/1
موسسات هتل داری	13	10/1
موسسات بازرگانی	70	14/1
موسسات اقتصادی	50	8/1
موسسات هنری	6	9/1
موسسات صنایع وحرفه وفن	44	7/1
موسسات کشاورزی	59	18/1
موسسات کشتی رانی	3	6/1
موسسات جنگلداری	25	5/1
موسسات رفاه اجتماعی	27	9/1
موسسات فنی	31	15/1
موسسات بهداشتی	48	10/1
میانگین کل	494	10/1

نرخ دانشجویان آموزش فنی و حرفه ای بر مبنای موسسات پایه طی سال1993

نرخ دانشجویان موسسات تحت نظارت دولت	54601
نرخ دانشجویان موسسات تحت نظارت شهرداری	90215
نرخ دانشجویان موسسات خصوصی	12754
تعداد کل	157570

نرخ معلمین مراکز آموزش فنی و حرفه ای بر مبنای موسسات پایه طی سال1993

نرخ معلمین موسسات تحت نظارت دولت	7319
نرخ معلمین موسسات تحت نظارت شهرداری	9577
نرخ معلمین موسسات خصوصی	1669
تعداد کل	18565

برای مشاهدۀ منبع این مطلب اینجا کلیک نمایید.